Lompat ke konten Lompat ke sidebar Lompat ke footer

13 Tembang Kinanthi dalam Bahasa Jawa Secara Lengkap

Tembang Kinanthi berasal dari kata “kanthi” dalam bahasa Jawa yang artinya menuntun atau menggandeng. Filosofi Tembang Kinanthi dalam kehidupan mengisahkan seorang anak yang masih kecil sehingga masih perlu dituntun hingga nantinya bisa berjalan sendiri dengan baik dalam kehidupan di alam dunia.

Pada dasarnya seorang anak masih membutuhkan tuntunan penuh dari orang tuanya atau orang dewasa di sekitarnya. Tuntunan tersebut tidak hanya dalam hal berjalan, melainkan juga tuntunan dalam memahami berbagai norma, adat, dan perilaku yang baik, sehingga kelak ia dapat mengerti memahami dan menjalankannya dengan baik dan semestinya.

Watak tembang Kinanthi adalah menggambarkan kesenangan, keteladanan yang baik, nasihat, dan kasih sayang. Umumnya tembang kinanthi digunakan untuk menyampaikan kisah atau cerita nasihat yang baik dan tentang kasih sayang.
tembang-kinanthi
Tembang Kinanthi
Aturan guru gatra, guru lagu dan guru wilangan Tembang Kinanthi yaitu:
8u-8i-8a-8i-8a-8i
Artinya:
a. (Guru gatra = 6) Kinanthi memiliki 6 larik atau baris kalimat.
b. (Guru wilangan = 8, 8, 8, 8, 8, 8) Kalimat pertama sampai kalimat ke enam masing-masing berjumlah 8 suku kata.
c. (Guru lagu = u, i, a, i, a, i) Akhir suku kata setiap kalimat bervokal u, i, a, i, a, i .
Syair Tembang Kinanthi dalam Serat Wulangreh adalah sebagai berikut.

Tembang Kinanthi

1) Nadyan asor wijilipun,
yen kalaku wae becik,
utawa sugih carita,
carita kang dadi misil,
iku pantes raketana,
darapon mundhak kang budi.

2) Yen wong anom pan wus tamtu,
manut marang kang ngadepi,
yen kang ngadhep akeh bangsat,
nora wurung bisa juti,
yen kang ngadhep keh durjana,
nora wurung bisa maling.

3) Sanadyan ta nora melu,
pesti wruh solah ing maling,
kaya mangkono sabarang,
panggawe ala puniki,
sok weruh anuli bisa,
iku panuntuning iblis.

4) Panggawe becik puniku,
gampang yen wus den lakoni,
angel yen durung kalakyan,
aras-arasen nglakoni,
tur iku den lakonana,
mupangati badaneki.

5) Yen wong anom-anom iku,
kang kanggo ing masa iki,
andhap asor kang den simpar,
umbag gumunggung ing dhiri,
obral umuk kang den gulang,
kumenthus lawan kumaki.

6) Sapa sira sapa ingsun,
angalunyat sarta edir,
iku wewateke uga,
nom-noman adoh wong becik,
emoh angrungu carita,
carita ala lan becik.

7) Carita pan wus kalaku,
panggawe ala lan becik,
tindak bener lan kang ora,
kalebu jro cari teki,
mulane aran carita,
kabeh-kabeh den kawruhi.

8) Mulane wong anom iku,
becik ingkang ataberi,
jajagongan lan wong tuwo,
ingkang sugih kojah ugi,
kojah iku warna-warna,
ana ala ana becik.

9) Ingkang becik kojahipun,
sira anggowo kang pasti,
ingkang ala singgahana,
aja sira anglakoni,
lan den awas wong akojah,
iya ing masa punika.

10) Akeh wong kang sugih wuwus,
nanging den sampun pakolih,
amung badane priyangga,
kang den pakolehken ugi,
panasteni kang den umbar,
nora nganggo sawatawis.

11) Aja na wong bisa tutur,
amunga ingsun pribadi,
aja na ingkang memadha,
angrasa pinter pribadi,
iku setan nunjang-nunjang,
datan pantes den pareki.

12) Sigakna dikaya asu,
yen wong kang mangkono ugi,
dahwen open ora layak,
yen sira sandhinga linggih,
nora wurung katularan,
becik singkirana ugi.

13) Poma-poma wekasingsun,
mring kang maca layang iki,
lahir batin den estokna,
saunine layang iki,
lan den bekti mring wong tuwa,
ing lahir praptaning batin.
            (Serat Wulangreh)

Video Tembang Kinanthi


Baca juga:
Tembang Macapat: Sejarah, Struktur dan Contohnya
21 Tembang Mijil dan Artinya Secara Lengkap
19 Tembang Maskumambang Dalam Bahasa Jawa Secara Lengkap
25 Tembang Durma dalam Bahasa Jawa Secara Lengkap
15 Contoh Tembang Megatruh dan Terjemahannya Secara Lengkap

Posting Komentar untuk "13 Tembang Kinanthi dalam Bahasa Jawa Secara Lengkap"